De nieuwe aanbestedingswet
Door: Roelf HouwingDe bedoeling van de nieuwe aanbestedingswet is om een duidelijker en eenvormig kader te scheppen voor het plaatsen van overheidsopdrachten. Daarnaast een lastenverlichting voor ondernemers en een betere toegankelijkheid tot overheidsopdrachten voor het midden- en kleinbedrijf (MKB).
Hiermee wordt de totstandkoming van optimale concurrentie bevorderd, de lasten van het aanbesteden verminderd, de aanbestedingspraktijk waar nodig geüniformeerd en de klachtenafhandeling vereenvoudigd.
De minimumeisen, indieningsvereisten en selectie- en gunningscriteria moeten in een redelijke verhouding staan tot de opdracht. Verder verplicht de wet aanbestedende diensten in principe om het criterium van ”economisch meest voordelige inschrijving” (EMVI) te hanteren, en niet dat van ”laagste prijs”. Kwaliteit en duurzaamheid worden daarmee belangrijke gunningsfactoren. Dit dwingt ook kleine ondernemers tot een innovatief beleid, ook met betrekking tot maatschappelijk verantwoord ondernemen, om daarmee vervolgens te scoren in de inschrijving.
Beginselen
Op de aanbestedingsregels zijn de beginselen van objectiviteit, gelijkheid, transparantie en proportionaliteit van toepassing.
Proportionaliteit
Volgens het proportionaliteitsbeginsel moeten de eisen in redelijke verhouding staan tot de opdracht. Het beginsel werkt ook door in de nationale aanbestedingsprocedures voor opdrachten waarvan de waarde onder het drempelbedrag ligt.
Proportionaliteit raakt de gehele procedure, vanaf de keuze tussen clusteren of opdelen in percelen tot en met de contractvoorwaarden. De wet verbiedt het onnodig samenvoegen van opdrachten. Raamcontracten moeten worden opgeknipt in kleinere percelen. Het beginsel zorgt ervoor dat ook kleinere ondernemingen een kans maken om de opdracht te verwerven en het leidt ertoe dat transactiekosten beperkt worden.
Een andere belangrijke wijziging is dat aanbestedende partijen geen omzeteisen meer mogen stellen. Als ze dat toch doen, moeten de dwingende redenen daarvoor worden uitgelegd in de aanbestedingsstukken. In zo’n geval mag de omzeteis nooit meer zijn dan 300% van de opdrachtwaarde.
De aanbestedende dienst moet de benodigde gegevens kosteloos verstrekken. Bovendien moet een eigen verklaring van de inschrijver dat hij aan de inschrijfeisen voldoet voldoende zijn, zodat bewijsstukken bij de inschrijving nog niet hoeven te worden overgelegd.
Objectiviteit
Het objectiviteitsbeginsel betekent dat de criteria en de eisen die gesteld worden om te bepalen of een ondernemer geschikt is, relevant moeten zijn voor de opdracht.
Non-discriminatie of gelijke behandeling
De aanbestedende dienst moet de ondernemers gelijk behandelen. Ondernemers uit EU-lidstaten en uit niet-lidstaten moeten gelijke kansen hebben om de opdracht te verwerven.
Transparantie
De aanbestedende dienst moet vooraf duidelijk maken welke eisen worden gesteld, hoe die eisen worden getoetst of gewogen en wat het beoogde resultaat moet zijn. De aanbestedende dienst moet achteraf kunnen aantonen dat wat vooraf is gemeld ook daadwerkelijk heeft zo plaatsgevonden.
Er moet meer transparantie zijn in de selectie- en gunningseisen van aanbestedende diensten. Om dat te bewerkstelligen zijn de volgende bepalingen opgenomen in de wet:
· In de regel moet gegund worden op de economisch meest voordelige inschrijving (EMVI). Wanneer er gekozen wordt voor een aanbesteding op basis van de laagste prijs moet deze keuze gemotiveerd worden.
· Het bedrijfsleven krijgt inspraak op algemene inkoopvoorwaarden. Dit heeft tot doel dat de inkoopvoorwaarden redelijker en beter uitvoerbaar zijn voor de ondernemer.
Effectiviteitsbeginsel
Met dit beginsel wordt gedoeld op de eis dat tegen onwettige besluiten doeltreffend en zo snel mogelijk beroep kan worden ingesteld.
Proportionaliteitsgids
Het proportionaliteitsbeginsel is uitgewerkt in de Proportionaliteitsgids en heeft een directe relatie met de voorgenomen opdracht, de keuze voor een aanbestedingsprocedure en de contractvorm met inkoopvoorwaarden. De voorschriften moeten worden toegepast. Als een aanbestedende dienst hiervan afwijkt, moet in de aanbestedingsstukken worden uitgelegd waarom.
In de Proportionaliteitsgids wordt onder andere ingegaan op:
· de omvang van de opdracht;
· het clusteren van opdrachten;
· een nadere invulling van percelen;
· raamovereenkomsten;
· inkoopsamenwerking;
· de keuze voor de aanbestedingsprocedure;
· eisen en criteria bijvoorbeeld ten aanzien van de financiële en economische draagkracht;
· contractvoorwaarden.
Onder de drempel
Opdrachten waarvan de waarde onder de drempelwaarde liggen, vallen ook onder het regime van de aanbestedingswet, met name waar het de beginselen betreft.
Klachtenafhandeling
In de aanbestedingswet is geregeld dat er een onafhankelijke commissie van aanbestedingsexperts wordt ingesteld die een niet-bindend advies geeft over aanbestedingsgeschillen. De gedachte hierachter is dat experts in korte tijd een oordeel kunnen vellen over geschillen die vervolgens zonder rechtsgang worden beslecht. Partijen kunnen het advies van de commissie naast zich neerleggen en alsnog een zaak aanspannen.
TenderNed
Aankondigingen moeten verplicht op TenderNed worden gepubliceerd. Documenten die regelmatig moeten worden bijgevoegd, zoals een verklaring van de Kamer van Koophandel of een ISO 9001 certificaat, kunnen op TenderNed worden bewaard en automatisch aan een inschrijving toegevoegd.
Vond u dit artikel interessant? Deel het in uw sociale netwerk via de links onderaan deze webpagina.
Reactie toevoegen